Celestia (TIA) là gì?
Celestia là một modular blockchain cung cấp cho các nhà phát triển cơ sở hạ tầng để xây dựng và duy trì chuỗi khối. Celestia cho phép các blockchain khác sử dụng nó làm lớp đồng thuận và tính khả dụng của dữ liệu.
Các nền tảng khác có thể thực hiện các giao dịch của họ một cách an toàn trên Celestia, tách biệt lớp thực thi với tính khả dụng của dữ liệu và đồng thuận. Nhờ vậy các nền tảng khác có thể phát triển trên Celestia thông qua cơ chế đồng thuận nhưng vẫn giữ được các tính năng riêng của mình.
Cách hoạt động của Celestia
Tính khả dụng của dữ liệu là vấn đề chính mà Celestia cung cấp, hiểu đơn giản là bất kỳ đối tượng nào tham gia mạng đều được cho phép tải xuống dữ liệu giao dịch bất kỳ để xác minh một block. Đây là biện pháp bảo mật cho phép bất kỳ ai cũng có thể kiểm tra sổ cái blockchain.
Tuy nhiên để tải xuống tất cả các dữ liệu giao dịch của một blockchain đang phát triển trở thành nhiệm vụ khó khăn với các node thông thường. Celestia đứng ra để giải quyết vấn đề này thông qua công nghệ có tên là DAS, viết tắt của Data Availability Sampling. Từ đó các node sẽ không cần tải xuống toàn bộ dữ liệu blockchain nữa mà chỉ cần lấy một phần dữ liệu để xác minh.
Các light node này sẽ được lấy làm nhiều lần ngẫu nhiên, khi hoàn thành các lần kiểm tra này, độ tin cậy của dữ liệu sẵn có sẽ tăng lên. Công nghệ DAS sẽ giúp các blockchain như Ethereum mở rộng quy mô nhưng vẫn giữ được tính bảo mật
(Sơ đồ quy trình vận hành DAS của Celestia)
Tìm hiểu về token TIA
TIA là native token của dự án Celestia, là một phần quan trọng của dự án này. Dưới đây là những công dụng mà token này đem lại:
Khởi động các rollup
Các nhà phát triển sẽ sử dụng TIA để khởi chạy blockchain của họ mà không cần phát hành token riêng. Tương tự như ETH được sử dụng trên các rollup dựa trên nó, thì các nhà phát triển có thể dùng luôn TIA làm phí gas và tiền tệ lưu hành. Từ đó họ sẽ tập trung phát triển các ứng dụng hoặc lớp thực thi mà không cần quan tâm đến việc phát hành token riêng.
Trả phí cho blobspace
Để xuất bản dữ liệu trên Celestia và sử dụng dữ liệu trên đó, các nhà phát triển sẽ cần trả một khoản phí bằng token TIA thông qua blobspace. Blobspace hiểu đơn giản là thị trường tài nguyên dựa trên blockchain, chúng là dữ liệu giao dịch tạm thời có thể dùng để xử lý và rất linh hoạt.
Phần thưởng cho Staking
Là mạng không cần cấp phép dựa trên CometBFT và Cosmos SDK, Celestia sử dụng cơ chế proof of stake để bảo mật mạng của mình. Cũng giống như trong các mạng Cosmos khác, người dùng có thể bảo mật mạng bằng cách ủy quyền token TIA cho các validator để nhận phần phần thưởng stake.
Phi tập trung
Người dùng nắm giữ token TIA có thể tham gia biểu quyết và gửi đề xuất của mình. Đây là quyền lợi cho những holder token của dự án này.
Các đối thủ của Celestia
NEAR, Avail và EigenDA có thể coi là các đối thủ chính của dự án này. Hãy cùng điểm qua các đối thủ của Celestia đã làm gì vào cuối năm 2023 nhé
Near DA
Near Foundation đã giới thiệu Near DA tại hội nghị thường niên vào tháng 11 năm 2023. Các giải pháp Rollup Starknet và Caldera nằm trong số những người dùng ban đầu của Near DA. Với mục tiêu hỗ trợ Ethereum L2 và các dự án chất lượng cao khởi chạy chuỗi ứng dụng
Avail
Avail là một DA layer với tiền thân là Polygon Avail. Polygon Labs đã tách khỏi Avail vào tháng 3 năm 2023. Cách tiếp cận của Avail khác với Celestia vì trước đây sử dụng cơ chế đồng thuận có tên “BABE and GRANDPA”, được kế thừa từ giao thức của Polkadot. Lịch testnet đã diễn ra vào tháng 11 năm ngoái.
Eigen DA
EigenDA là một DA layer được xây dựng trên Ethereum bởi EigenLabs. EigenDA được thiết kế đặc biệt dành cho hệ sinh thái Ethereum nhằm mục đích cho phép người stake và xác thực Ethereum hỗ trợ các chức năng quan trọng bằng cách cho phép thực hiện các nhiệm vụ xác thực cho các DA layer.
Tổng kết
Modular Blockchain đang được nhắc đến rất nhiều gần đây và công nghệ của dự án này được đánh giá là khá tốt. Celestia nổi lên như một giải pháp mở rộng, được thiết kế dễ dàng sử dụng. Đây dự kiến sẽ là một dự án khá hot trong uptrend này, tuy nhiên giá của nó đang tăng trưởng quá cao trong thời gian vừa qua. Lời khuyên là các bạn không nên FOMO vào thời điểm này để kiểm soát mọi rủi ro nếu giá giảm. Còn nếu bạn thích dự án này và đã tìm hiểu kĩ về nó thì có thể tham khảo các vùng giá ở video dưới đây để phân bổ vốn mua vào cho dài hạn nhé. (Bài viết không khuyến khích các bạn đầu tư toàn bộ vốn vào TIA, tất cả những kiến thức phía trên là nên tham khảo và hãy DYOR để chắc chắn với mọi quyết định của mình nhé)
Bài viết được quan tâm gần đây:
Giải thích Monolithic Blockchain và Modular Blockchain ngắn gọn, dễ hiểu
Đâu sẽ là Narrative bùng nổ trong năm 2024
Cách lưu trữ tiền điện tử an toàn
Đăng Ký Sàn Binance:
Đăng ký sàn Bybit: https://partner.bybit.com/b/CHNCoin
Đăng ký sàn OKX: https://www.okx.com/join/CHNCOIN
Nội dung
